Retro Future Propaganda

Το 1995 μια αμερικανίδα παραγωγός από το Malibu και ο Ρωσικής καταγωγής συζυγός της Oleg Vidov, είχαν την ευκαιρία για ένα (αξιοζήλευτο) μακροβούτι σε μια από τις ταινιοθήκες κινουμένων σχεδίων της Μοσχοβίτικης Soyuzmultfilm Studio. Μέσα σε σκoνισμένα reels και animated παιδικά παραμυθάκια ξεπρόβαλε εμπρός στα έκπληκτα μάτια τους, μια κούτα με καρούλια από φιλμ που δεν ήταν ακριβώς... παιδικά.

Μην πάει το μυαλό σας στο κακό. Ήταν μια συλλογή από κινούμενα σχέδια που είχαν δημιουργηθεί στοχεύοντας στις Σοβιετικές... μάζες, και που παρουσίαζαν μια ζοφερή εικόνα της καπιταλιστικής Αμερικής.

Το παλαιότερο φιλμ με τίτλο «Soviet Toys» χρονολογείται περίπου στα 1924, ενώ το πιο πρόσφατο, το "History of the Toy", δημιουργήθηκε 6 δεκαετίες αργότερα και ήταν αντιφασιστικού χαρακτήρα. Φαίνεται ότι από όλα τα ‘metaphors’, τα παιχνίδια ήταν αυτά που όρισαν την αρχή και το φινάλε μιας ολόκληρης εποχής προπαγάνδας.

Ως γνωστόν μετά την επανάσταση του 1917 τα μέλη του κόμματος κλήθηκαν να χειραγωγήσουν έναν τεράστιο πληθυσμό (κυρίως αγροτικό) που επιβίωνε μέσα στην αγραμματοσύνη. Ο Β. Ι. Λένιν ήταν από τους πρώτους ηγέτες – οραματιστές που υποστήριξε ότι το καλύτερο προπαγανδιστικό μέσο ήταν ο κινηματογράφος, και μέσα στα πλαίσια αυτού, τα κινούμενα σχέδια ήταν ο ευκολότερος και πιο εύπεπτος τρόπος να περάσει κανείς τη δική του αντίληψη για το τι είναι καλό και τι κακό.

Ο πατερούλης Στάλιν που τον διαδέχτηκε, φρόντισε να το κατανοήσει καλά αυτό. Τόσο καλά ώστε να δώσει εντολή να ιδρυθεί ένα κρατικό στούντιο – μανιφακτούρα παραγωγής προπαγανδιστικών και μή κινουμένων σχεδίων. Ειδικά μετά την προβολή –στην οποία ήταν παρών- κάποιων ταινιών μικρού μήκους με το Μίκι Μάους, που είχε στείλει ο ίδιος ο Disney στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας, το 1934. (αναφορά σε αυτό εδώ - β’ παράγραφος).

Τα κιν. σχέδια του Σταλινοστούντιο άρχισαν να παράγονται το 1936 και βασίζονταν ως επί το πλείστον σε Ρώσικα και Ευρωπαϊκά λαϊκά παραμύθια όμως τα περισσότερα περιείχαν όχι απλά ψήγματα, αλλά ολόκληρα τούβλα ναΐφ προπαγάνδας που παρουσίαζε σε μικρούς και μεγάλους την Αμερική και, γενικότερα, τη Δύση σαν την Κόλαση επί Γης.

Παρ΄ όλες τις όποιες ιδεολογικές φορτίσεις αυτά τα animations δεν χάνουν επ’ ουδενί την απίστευτη καλλιτεχνική, αισθητική και οπωσδήποτε ιστορική τους αξία. Πάνω στα celluloid και στις διαφάνειες αυτές άνθισε και καθρεφτίστηκε το ταλέντο και ο κάματος εκατοντάδων «ανώνυμων» animators αλλά και το όραμα μιας ολόκληρης εποχής.

Με τρόπους που δεν... επιδέχονται έρευνα, τα δικαιώματα όλων αυτών των προπαγανδιστικών κιν. Σχεδίων πέρασαν στις εταιρείες "KINO International" και "Films by Jove", οι οποίες -αφού τα ψηφιοποίησαν με ευλάβεια- επιμελήθηκαν την έκδοση ενός τετραπλού DVD με τίτλο "Animated Soviet Propaganda". H συλλογή χωρίζεται σε τέσσερα «κεφάλαια» με ενδεικτικούς του περιεχομένου τίτλους: "American Imperialists," "Fascist Barbarians," "Capitalist Sharks" and "Onward to the Shining Future: Communism" και διανέμεται από τις εν λόγω εταιρείες on-line, στην τιμή των $ 89. (έχει χιούμορ ο καπιταλιΖμόΖ).

Περισσότερες πληροφορίες για τρόπους απόκτησης εδώ.

Μια ανθολογία/trailer σκηνών από τα διαφόρα Κιν. Σχέδια εδώ.